Η καλλιέργεια αμπελιού στην Ελλάδα
«Mητέρα των κρασιών» χαρακτήρισε την Eλλάδα ο Γερμανός πρόεδρος της Διεθνούς Eνωσης για την Οινολογία – Διαχείριση Οινοποιείου και το Μάρκετινγκ Κρασιού δρ X. Tρόγκους, θέλοντας να υπογραμμίσει τη σημασία της στην ιστορία του κρασιού. Η καλλιέργεια αμπελιού στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από μοναδικότητά όσον αφορά τις ποικιλίες σταφυλιών που δίνουν ξεχωριστά, μοναδικά κρασιά σε όλο τον κόσμο, τα ελληνικά κρασιά.
Η καλλιέργεια αμπελιού στην αρχαιότητα
Τα πιο φημισμένα ελληνικά κρασιά στην αρχαιότητα
Φημισμένα κρασιά της αρχαιότητας ήταν Ισμαρικός ή Μαρώνειος, ο Αριούσιος απο τη Χίο, ο Μενδαίος, ο Λέσβιος κ.α
Εικοσιπέντε αιώνες πριν η Γαλλία καθιερώσει πρώτη στη σύγχρονη εποχή τη νομοθετική προστατευόμενη ονομασία προέλευσης, αρχαιολογικά ευρήματα που φυλάσσονται σήμερα στο Μουσείο της Θάσου, αποδεικνύουν ότι πολλοί ονομαστοί οίνοι της αρχαιότητας διοχετεύονταν στο εμπόριο με την τοπωνυμική τους καταγωγή.
Το κρασί και η οινοποσία των αρχαίων (Κεφαλίδα 2)
Ο Όμηρος και ο οίνος
Στα έπη του Ομήρου ο οίνος αποκαλείται «ηδύς» και «ηδύποτος», «μελιηδής» και «μελίφρων» (γλυκός σαν μέλι). Aποκαλείται επίσης «ευάνωρ», αφού του αναγνωριζόταν η ιδιότητά του να ενισχύει τους άνδρες, σε όποια μάχη κι αν επρόκειτο να δοθούν, πολεμική ή ερωτική, εφόσον βέβαια η χρήση του γίνεται με μέτρο, με κράση.
«Ομήρου και Ησιόδου αγών»
Λέει λοιπόν ο Όμηρος, απαντώντας στην ερώτηση του Ησιόδου για το τι είναι πιο γλυκό για την ψυχή του ανθρώπου:
Όταν ευφραίνεται ο κόσμος όλος / κι οι σύντροφοι στο σπίτι ακούνε τον τραγουδιστή,/ στρωμένοι δίπλα δίπλα σε τραπέζια κατάφορτα ψωμί / και κρέας, κι αντλεί κρασί ο οινοχόος / το φέρνει και γεμίζει τα ποτήρια, / αυτό, νομίζω, το γλυκύτερο για την ψυχή του ανθρώπου.
Ο Πλάτωνας και ο οίνος
Ο Πλάτωνας (στους Νόμους ) ομολογεί : « η τοις οίνοις κοινή διατριβή κατέχει σημαντικότατη θέση στη γενικότερη παιδευτική αγωγή» , πολύ συχνά δε στον Πίνδαρο η ποίηση προσεικάζεται με τον οίνο. Η σύνθεση και η προσφορά του επινικίου διατυπώνονται με την ορολογία της οινοποσίας.
Ο Αισχύλος και ο οίνος
Για τον Aισχύλο πάντως σώζεται μια πληροφορία ενός αρκετά ευφάνταστου περιπατητικού φιλοσόφου από την Hράκλεια του Πόντου, του Xαμαιλέοντα, ότι «μεθύων εποίει»
Ο Αριστοτέλης και ο οίνος
Ο Αριστοτέλης ισχυρίζεται ότι η τραγωδία προήλθε από τον Διθύραμβο ( το αυτοσχέδιο απλό τραγούδι προς τιμή του Διονύσου) « Πρώτος ν αρχίσω ξέρω το διθύραμβο του βασιλιά Διονύσου το ωραίο τραγούδι, όταν το κρασί μου κεραυνοβολήσει το μυαλό»
Ο Κρατίνος και ο οίνος
Ο δε Κρατίνος ο δημιουργός της αττικής πολιτικής κωμωδίας προσδιορίζει σαφέστατα την αιτιολογική σχέση ποιητικής έμπνευσης και οινοποσίας όταν γράφει: «Οίνος είναι για τον αισθαντικό ποιητή ο ταχύς ίππος νερό αν πίνεις, τίποτε βαθυστόχαστο δε θα συνθέσεις.»
Οι Αθηναίοι και ο οίνος
Οι Αθηναίοι άνοιγαν τους πίθους με τους νέους οίνους στα «Πιθοίγια», την πρώτη ημέρα των «Ανθεστηρίων», τριήμερης γιορτής προς τιμή του Διονύσου, και παρά το τελετουργικό μέρος, το κρασί έρεε άφθονο και οι βρωτοί μεθούσαν και βακχεύονταν.
Τελικά, πόσες αναφορές υπήρχαν στην αρχαιότητα για τον οίνο;
Σύμφωνα με τις καταγραφές του ηλεκτρονικού Θησαυρού της Aρχαίας Eλληνικής Γλώσσας, στα κείμενα που έχουν αρχειοθετηθεί εκεί (φιλοσοφικά, ιστορικά και ποιητικά), η λέξη «οίνος», σε όλες τις πτώσεις της, απαντά περί τις 13.000 φορές. O αριθμός αποκτά τη σημασία του είτε αυτοτελώς εξεταστεί είτε συσχετισμένος. H λέξη «ύδωρ», λ.χ., η λέξη δηλαδή για ένα υγρό που γνωρίζουμε ποια αξία είχε στη σκέψη των προγόνων μας, απαντά στα αρχαία κείμενα μόλις διπλάσιες φορές από τον «οίνο».